องค์การยูเนสโกโดยสถาบันการเรียนรู้ตลอดชีวิตของยูเนสโก (UNESCO Institute for Lifelong Learning - UIL) ได้จัดตั้งเครือข่ายระดับโลกด้านเมืองแห่ง การเรียนรู้ของยูเนสโก (The UNESCO Global Network of Learning Cities - GNLC) เพื่อช่วยรัฐบาลท้องถิ่น พัฒนากลยุทธ์ที่เป็นรูปธรรมในการสร้างเมืองแห่งการเรียนรู้ เครือข่ายนี้จะสนับสนุนการบรรลุผล  การดำเนินงานตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ทั้ง 17 ประการ (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยเฉพาะเป้าหมายที่ 4 ซึ่งเน้นการจัดการศึกษาอย่างครอบคลุม เท่าเทียม และมีคุณภาพ รวมทั้งส่งเสริมโอกาสในการเรียนรู้ตลอดชีวิตสำหรับทุกคน (Lifelong Learning: LLL) ตลอดจนเป้าหมายที่ 11 ซึ่งมุ่งพัฒนาเมืองและถิ่นฐานให้มนุษย์ได้อยู่ร่วมกันอย่างปลอดภัย และมีการช่วยเหลือเกื้อหนุนซึ่งกันและกันสู่ความยั่งยืน วัตถุประสงค์ของการสร้างเมืองแห่งการเรียนรู้ องค์การยูเนสโกได้เรียกร้องให้ประเทศสมาชิกขององค์การยูเนสโกสร้างเมืองของตนเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ โดยเน้นการเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับพลเมือง ให้มีความรู้ ทักษะ และทัศนคติใหม่ๆ ในหลากหลายบริบท     สามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของ โลกที่รวดเร็วทั้งทางด้านสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง และส่งเสริมให้เกิดความสมานฉันท์ในสังคม รวมถึงการพัฒนาเศรษฐกิจ วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน คุณลักษณะที่สำคัญของเมืองแห่งการเรียนรู้ จะต้องเป็นเมืองที่สามารถจัดการทรัพยากรที่มีอยู่ในทุก ๆ ภาคส่วน เพื่อดำเนินการจัดการเรียนรู้ตลอดชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ส่งเสริมการเรียนรู้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียม ตั้งแต่การศึกษาขั้นพื้นฐานจนถึงระดับอุดมศึกษา ส่งเสริมการเรียนรู้ในครอบครัว ชุมชน และที่ทำงาน มีการขยายโอกาสในการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยเพื่อการเรียนรู้ ส่งเสริมคุณภาพและความเป็นเลิศ ทางด้านการเรียนรู้ ส่งเสริมให้เกิดวัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพิ่มขีดความสามารถของแต่ละบุคคล และการทำงานร่วมกันของคนในเมือง รวมทั้งส่งเสริมการพัฒนาด้านเศรษฐกิจ และวัฒนธรรม เพื่อการพัฒนา เมืองอย่างยั่งยืน (กตัญญู แก้วหานามและคณะ, 2564)
ประเทศไทยมีการดำเนินการพัฒนาเมืองในรูปแบบ Smart City ในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้ทุกภาคส่วนได้รับรู้รับทราบในทิศทางการพัฒนาเมืองอย่างต่อเนื่อง (ศุภวัฒนากร วงศ์ธนวสุและคณะ, 2562) จังหวัดขอนแก่นก็ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการสนับสนุนการดำเนินงานโครงการก่อสร้างระบบขนส่งมวลชนรางเบาสายเหนือ-ใต้ ต้นแบบในเมืองภูมิภาคจังหวัดขอนแก่น เพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานร่วมกันการที่ภาคส่วนต่าง ๆ  ได้มีส่วนร่วมพัฒนาเมืองขอนแก่นหรือขอนแก่นโมเดลดังกล่าวจึงเป็นการร่วมกันสร้างกลไกขับเคลื่อนระบบนิเวศของเมือง (Ecosystem) เพื่อเอื้อต่อการพัฒนานวัตกรรม ในลักษณะที่เรียกว่า “Quintuple Helix model” (ธนภูมิ นราธิปกรและศุภวัฒนากร วงศ์ธนวสุ, 2562) ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการมีวิสัยทัศน์ร่วมกัน และมีฉันทามติร่วมกันของคนขอนแก่นกับราชการส่วนกลาง ซึ่งเป็นกลไกหนึ่งในการสร้าง ความร่วมมือที่ทำให้ทุกภาคส่วนมองเห็นเป็นภาพพัฒนาเมืองเดียวกัน อันนำไปสู่การวางแผนร่วมกัน (Collaboration Planning) ในรูปแบบขอนแก่นโมเดล (ศุภวัฒนากร วงศ์ธนวสุ และคณะ, 2562) ในขณะที่จากการศึกษาภาพอนาคตแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่เพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงสังคม (Social Foresight) ของจังหวัดกาฬสินธุ์ พบว่าปัจจัยขับเคลื่อนหลักในการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ เพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงสังคมของจังหวัดกาฬสินธุ์ ได้แก่ 1) อุตสาหกรรมเกษตรและอาหารเชิงสร้างสรรค์เป็นการแปรรูปผลผลิตทางเกษตรและธุรกิจบริการเข้าด้วยกันโดยใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม  2) Smart city เป็นการพัฒนาเมืองเพื่อการอยู่อาศัยในอนาคต โดยคำนึงถึงคุณภาพสิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม คุณภาพชีวิต เศรษฐกิจและสังคม ซึ่งอาศัยดิจิทัลเทคโนโลยี ช่วยบริหารจัดการ และการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาเมือง โดยเป็นเมืองน่าอยู่สุขภาพดี และ 3) คือการท่องเที่ยวและเกษตรเชิงสร้างสรรค์ เป็นการสร้างหรือเพิ่มมูลค่าการท่องเที่ยวเชิงเกษตรเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ที่มีการบูรณาการทางวัฒนธรรม ภาษา แหล่งโบราณวัตถุ โบราณสถาน และเกษตร โดยการใช้เทคโนโลยีเพื่อส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยวและเกษตรอย่างยั่งยืน จากปัจจัยขับเคลื่อนหลักทั้งสามปัจจัยทำเกิดภาพอนาคตทางเลือกจำนวน 12 ฉากทัศน์ จากนั้นนำภาพอนาคตที่พึงประสงค์ทั้งสามมาบูรณาการร่วมกันเพื่อเป็นภาพอนาคตที่พึงประสงค์เดียวคือ กาฬสินธุ์เมืองเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (Creative economy city) ซึ่งจะมีแนวทางการพัฒนาในสามประเด็นหลัก คือ ภาคการเกษตรและอาหารเชิงสร้างสรรค์ (Creative agriculture) จะมีการพัฒนาระบบชลประทานให้เชื่อมโยงแหล่งน้ำต่าง ๆ  เทคโนโลยีด้านเกษตรกรรมอัจฉริยะ (Smart farm) จะถูกนำมาช่วยในการบริหารจัดการเพื่อเพิ่มผลิตผลทางการเกษตร เช่น มันสำปะหลัง ยางพารา ข้าว อ้อย โดยวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรจะถูกนำมาแปรรูปเป็นพลังงานทดแทน (Renewable energy or alternative energy) และเกิดการเติบโตด้านรายได้ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน SMEs รวมถึงเกิดการกระจายรายได้สู่ชุมชนอย่างยั่งยืน ภาคการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative tourism) กลุ่มธุรกิจการท่องเที่ยว และกลุ่มเกษตรเชิงสร้างสรรค์ จะได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากภาครัฐ หรือ การลงทุนจากเอกชน ซึ่งจะส่งผลให้ชุมชนรอบพื้นที่แหล่งท่องเที่ยวมีรายได้จากการค้าขายสินค้าและบริการ เกิดการกระจายรายได้สู่ชุมชนในบริเวณพื้นที่แหล่งท่องเที่ยว  เมืองที่มีการใช้เทคโนโลยีแบบอัจฉริยะ (Smart city) จะต้องผลักดันให้มีแรงงานที่มีทักษะและความสามารถที่ตลาดแรงงานต้องการ โดยได้รับการสนับสนุนจากสถาบันการศึกษา เช่น มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ และสถาบันอาชีวศึกษาในท้องถิ่น รวมถึงจะมีการพัฒนาหรือการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรม เช่น ระบบปัญญาประดิษฐ์ และหุ่นยนต์ มาใช้ในการสนับสนุนภาคการเกษตร และภาคการท่องเที่ยวของจังหวัดกาฬสินธุ์ นอกจากนี้จะมีการเชื่อมโยงโครงสร้างพื้นฐาน เช่น โครงข่ายการคมนาคมขนส่ง โครงข่ายระบบชลประทาน โครงข่ายการสื่อสาร และ Big data อย่างมีประสิทธิภาพก่อให้เกิดระบบตลาดแบบดิจิทัล (Digital market)และเกิดศูนย์กลางกระจายสินค้าเกษตรแบบครบวงจร โดยการขับเคลื่อนจังหวัดกาฬสินธุ์สู่เมืองเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (โครงการศึกษาภาพอนาคตแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ เพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงสังคม (Social Foresight) ของจังหวัดกาฬสินธุ์, 2564) 
         เทศบาลเมืองกาฬสินธุ์กำลังพบกับความท้าทายด้วยปัจจัยที่หลากหลายและรูปแบบการเรียนรู้ของประชาชนที่เปลี่ยนไป ทักษะใหม่ สถานการณ์ของการระบาดของไวรัส Covid-19  การดำเนินงานในระยะ 3 เดือนพบว่า แม้ว่าจะมีหน่วยงานองค์กรภาครัฐ องค์กรทางการศึกษาและภาคประชาสังคมเป็นภาคีเครือข่ายในการขับเคลื่อน “เมืองกาฬสินธุ์แห่งการเรียนรู้” มีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ไว้อย่างหลากหลาย แต่ยังขาดมิติของการเชื่อมโยงชุดกิจกรรม การเรียนรู้เหล่านั้นอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง การเรียนรู้ไม่ครอบคลุมทุกช่วงวัย ขาดการบูรณาการทุกภาคส่วนรวมพลังคนในพื้นที่ในประเด็นเรื่องการเรียนรู้ตลอดชีวิตและการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับช่วงวัยอย่างจริงจัง การสร้างจิตสำนึก รวมถึงการสร้างความผูกพันในการรับรู้คุณค่ามรดกทางปัญญาและมรดกทางวัฒนธรรมของท้องถิ่นให้แก่คนในพื้นที่ในการสร้างการเรียนรู้ ทั้งในรูปแบบหลักสูตรท้องถิ่นและชุดการเรียนรู้ตามอัธยาศัย และสร้างเศรษฐกิจท้องถิ่นผ่านพื้นที่การเรียนรู้ด้วยกลไกความร่วมมือระดับเมือง การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นที่เน้นการมีส่วนร่วมในการศึกษาผู้ใหญ่และการศึกษาตลอดชีวิต หากเทศบาลเมืองกาฬสินธุ์ได้พัฒนากระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมระหว่างเด็ก เยาวชน คนในพื้นที่ และภาคีเครือข่าย สู่เมืองกาฬสินธุ์แห่งการเรียนรู้ พัฒนากรอบหลักสูตรท้องถิ่นสู่การเป็น “เมืองน่าศึกษา” ที่มีอัตลักษณ์เฉพาะของกาฬสินธุ์ และขับเคลื่อนหลักสูตรท้องถิ่นผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ทุกช่วงวัยที่มีการผสานและเชื่อมโยงพื้นที่แห่งการเรียนรู้ อาทิ หอสมุดประชาชน พิพิธภัณฑ์กาฬสินธุ์ จะทำให้ประชาชนเมืองกาฬสินธุ์ “อิ่มสมอง” นำไปสู่การยกระดับการศึกษาของท้องถิ่นให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืนได้ การดำเนินงานในระยะแรก บริบทการขับเคลื่อนเมืองแห่งการเรียนรู้ เทศบาลเมืองกาฬสินธุ์ ด้านการส่งเสริมการเรียนรู้ตั้งแต่พื้นฐานจนถึงอุดมศึกษ มีนโยบายชัดเจน คือ นโยบายพัฒนาเมืองกาฬสินธุ์ให้เป็นเมืองอุดมสุข ที่มีความตั้งใจจะขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ “เมืองน่าศึกษา” และการจัดสรรงบประมาณที่คำนึงถึงการศึกษาเป็นลำดับแรก ประเด็นในการพัฒนาคือ การเรียนรู้ในระบบในสภาวะวิกฤต ความชัดเจนของหลักสูตรท้องถิ่น  ด้านการส่งเสริมการเรียนรู้ในครอบครัวและชุมชน การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้สำหรับทุกเพศทุกวัย โรงเรียนพัฒนาความเป็นเลิศทางด้านกีฬาวอลเลย์บอล การสืบสานประเพณีบุญซำฮะ หอศิลป์กาฬสินธุ์ พื้นที่สร้างสรรค์เยาวชน การยกระดับคุณภาพศึกษาโรงเรียนเทศบาล ศูนย์วิทยาศาสตร์การกีฬา พิพิธภัณฑ์กาฬสินธุ์ศึกษา และศูนย์เรียนรู้ออนไลน์แต่ยังขาดการบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้ในสภาวะวิกฤต การเชื่อมโยงแหล่งเรียนรู้ และการยกระดับเศรษฐกิจฐานราก  ในส่วนการดำเนินการการอำนวยความสะดวกให้มีการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ มีการจัดบริการสาธารณะ ด้านสนามกีฬา ลานกีฬา และพื้นที่สร้างสรรค์ด้านสุขภาพ การจัดกิจกรรมส่งเสริมการออกกำลังกาย เต้นแอโรบิก แข่งขันกีฬา กิจกรรมดนตรี ลานลีลาศควรส่งเสริมการประชาสัมพันธ์และกิจกรรมเสริมเพื่อประกอบพื้นที่สร้างสรรค์ให้เกิดความน่าสนใจมากขึ้น ด้านการส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีเกี่ยวกับการเรียนรู้ที่ทันสมัยสื่อการเรียนการสอน สื่อการสอนออนไลน์ ควรเพิ่มความต่อเนื่องของการดำเนินการ และการเรียนรู้การใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับช่วงวัยมากขึ้น ด้านการส่งเสริมคุณภาพและความเป็นเลิศในการเรียนรู้ ศูนย์การเรียนรู้ที่มุ่งเน้นคุณธรรมนำความรู้ แต่ผลลัพธ์ยังไม่ชัดเจน  และด้านการสนับสนุนวัฒนธรรมการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างเข้มแข็ง โรงเรียนผู้สูงอายุ  การส่งเสริมหลักสูตร school Based Management for Local Development (SBMLD) หากมีการประยุกต์ความโดดเด่นของวัฒนธรรมกาฬสินธุ์มาพัฒนาหลักสูตรให้มีความโดดเด่นมากยิ่งขึ้น